پروتئین وی مجموعهای از پروتئینهای محلول در آب است که از مایع باقیمانده در فرآیند تولید پنیر (معروف به «وی» شیر) استخراج میشود. این مایع پس از تشکیل دلمه (کازئین) شیر حاوی لاکتوز، مواد معدنی و پروتئینهای اصلی شیر مانند β-لاکتوگلوبولین و آلفا-لاکتالبومین است. پروتئین وی بهدلیل دارا بودن تمام اسیدهای آمینهی ضروری (از جمله لوسین) منبعی کامل و با کیفیت بالا برای ساخت بافتهای بدن محسوب میشود.
استفادهی دارویی از پروتئین وی سابقهای بسیار طولانی دارد. بقراط (۴۶۰–۳۷۰ ق.م.) در یونان باستان آب پنیر را «سرم» مینامید و به بیماران برای تقویت سیستم ایمنی تجویز میکرد. بعدها، جالینوس (پزشک یونانی-رومی قرن دوم میلادی) نیز آن را معجونی شفابخش میدانست و به بیمارانش پیشنهاد میداد. در اروپا در قرنهای ۱۶ و ۱۷ میلادی، نوشیدن آب پنیر و حتی حمام در آن به عنوان روشهای درمانی و تقویتی محبوبیت یافت. با گذشت زمان و پیشرفت روشهای صنعتی، پروتئین وی به شکل پودر مکمل غذایی متداول شد و امروزه کاربرد گستردهای در تغذیه ورزشی و سلامت عمومی دارد.
نحوه استخراج پروتئین وی از شیر
پس از تهیه پنیر، شیر با افزودن مواد منعقدکننده (مانند مایه یا اسید) به دلمه (کازئین) و سرم پنیر تقسیم میشود. مایع باقیمانده،
«وی» نام دارد که حاوی پروتئینهای محلول است. برای جدا کردن این پروتئینها از بقیه مواد (لاکتوز، چربی و آب) معمولاً از روش فیلتراسیون غشایی استفاده میشود. در این فرآیند وی
شیر ابتدا از صافیهای میکرو- و اولترافیلتراسیون عبور داده میشود تا ذرات بزرگتر (مانند چربی و باکتریها) حذف شوند و پروتئینها تغلیظ شوند. سپس بخش غنی از پروتئین وی با اسپری درایینگ خشک شده و به شکل پودر کنسانتره پروتئین وی (WPC) تبدیل میشود. بهعنوان مثال، برای تهیه کنسانترهای با بیش از ۸۰٪ پروتئین، وی مایع ابتدا با اولترافیلتراسیون تا حدود ۲۵٪ مواد خشک تغلیظ شده و سپس در فرایند دیافیلتراسیون (شستوشوی غشایی) لاکتوز و املاح محلول خارج میشوند. پروتئین وی ایزوله (WPI) که خلوص پروتئینی بسیار بالاتری (بیش از ۹۲٪) دارد، پس از اولترافیلتراسیون از طریق میکروفیلتراسیون تهیه میشود، به طوری که بیشتر چربی و لاکتوز از آن جدا شده و محصول نهایی پروتئینی تقریبا خالص به دست میآید.
نودل از جمله مواد غذایی بومی کشورهای آسیای شرقی مانند چین، کره، تایوان و … است که به تازگی توسط شرکت های تولید کننده ماکارونی و پاستا در ایران عرضه میشود و از آنجایی که سریع آماده میشود، طرفداران بسیاری دارد. نودل ها هم مانند پاستا و ماکارونی انواع مختلفی مختلفی دارند ولی در ایران تنها یک نوع آن تولید و روانه بازار میشود.
طرز تهیه نودل مرغ و سبزیجات به روش ساده و سریع به شرح زیر است:
مواد لازم:
• ۲۰۰ گرم نودل (نوع دلخواه)
• ۲ عدد سینه مرغ (به تکههای کوچک خرد شده)
• ۱ عدد پیاز (خرد شده)
• ۲ عدد هویج (رنده شده یا برشهای نازک)
• ۱ فلفل دلمهای رنگی (خرد شده)
• ۲ حبه سیر (ریز خرد شده)
• ۲ قاشق غذاخوری سس سویا
• ۱ قاشق چایخوری زنجبیل تازه رنده شده (اختیاری)
• ۱ قاشق غذاخوری روغن نباتی یا کنجد
• نمک و فلفل به مقدار لازم
• ۱ قاشق چایخوری شکر (اختیاری)
• کمی آب برای پخت نودل
طرز تهیه:
1. پخت نودل: در یک قابلمه آب جوش، نودلها را طبق دستور روی بسته بپزید. پس از پخت، آنها را آبکش کنید و کنار بگذارید.
2. پخت مرغ: در یک تابه بزرگ، ۱ قاشق غذاخوری روغن را گرم کنید و تکههای مرغ را با نمک و فلفل تفت دهید تا طلایی و پخته شوند. سپس مرغها را از تابه بیرون بیاورید و کنار بگذارید.
3. تفت دادن سبزیجات: در همان تابه، ۱ قاشق غذاخوری دیگر روغن را اضافه کنید. پیاز و سیر را در تابه تفت دهید تا نرم شوند. سپس هویج، فلفل دلمهای و کلم بروکلی را به تابه اضافه کنید و حدود ۵ دقیقه تفت دهید.
4. اضافه کردن مرغ و نودل: حالا مرغ پخته شده را به تابه اضافه کنید و به خوبی هم بزنید. سپس نودلهای پخته شده را نیز به مواد اضافه کنید.
5. اضافه کردن سس و ادویهها: سس سویا، زنجبیل (اختیاری) و شکر را اضافه کنید. همه مواد را خوب با هم مخلوط کنید تا نودلها و سبزیجات به سس آغشته شوند و غذا طعمدار شود.
6. پخت نهایی: همه مواد را حدود ۳ تا ۵ دقیقه دیگر تفت دهید تا داغ و مخلوط شوند. در صورت نیاز میتوانید کمی آب برای رقیقتر شدن سس اضافه کنید.
7. سرو کردن: نودل مرغ و سبزیجات آماده است. آن را در ظرف مورد نظر سرو کنید و با کمی کنجد یا پیازچه تازه تزئین کنید.
نوش جان!
مرغ تریاکی یک غذای خوشمزه و ساده است که طعمی شیرین و شور دارد. در ادامه طرز تهیه این غذا را برای شما توضیح میدهم:
مواد لازم:
۴ تکه مرغ (سینه یا ران مرغ)
۲ قاشق غذاخوری روغن زیتون یا روغن مایع
۱/۴ فنجان سس سویا
۲ قاشق غذاخوری عسل یا شکر قهوهای
۲ قاشق غذاخوری سیر رنده شده
۱ قاشق غذاخوری زنجبیل تازه رنده شده
۱ قاشق غذاخوری سرکه سیب یا سرکه سفید
۱ قاشق غذاخوری آب پرتقال (اختیاری)
نمک و فلفل به میزان لازم
کنجد (برای تزیین)
پیازچه خرد شده (برای تزیین)
طرز تهیه:
مرینات مرغ: در یک کاسه بزرگ، سس سویا، عسل یا شکر قهوهای، سیر رنده شده، زنجبیل رنده شده، سرکه سیب و آب پرتقال (اگر استفاده میکنید) را با هم مخلوط کنید. مرغها را در این مخلوط قرار دهید و اجازه دهید حداقل ۳۰ دقیقه (ترجیحاً یک شب) در یخچال مارینه شوند.
پخت مرغ: در یک ماهیتابه بزرگ، روغن زیتون را گرم کنید. مرغها را از مخلوط سس خارج کرده و در ماهیتابه قرار دهید. مرغها را از هر دو طرف تا زمانی که کاملاً پخته و طلایی شوند، بپزید (حدود ۶-۷ دقیقه برای هر طرف).
تهیه سس تریاکی: در همان ماهیتابه، سس باقیمانده از مرغ را ریخته و اجازه دهید تا کمی جوش بیاید و غلیظ شود (حدود ۳-۴ دقیقه). اگر سس خیلی غلیظ شد، میتوانید مقداری آب به آن اضافه کنید.
سرو کردن: مرغهای پخته شده را در یک ظرف قرار دهید و سس تریاکی را روی آن بریزید. سپس با کنجد و پیازچه خرد شده تزیین کنید.
این غذا را میتوانید با برنج یا سبزیجات سرخ شده سرو کنید. نوش جان
طرز تهیه مرغ با سس کرم و قارچ
مواد لازم:
- سینه مرغ: ۴ عدد (یا به تعداد نفرات)
- قارچ: ۲۰۰ گرم (اسلایس شده)
- خامه: ۲۰۰ میلیلیتر
- شیر: ۱/۲ پیمانه
- آرد: ۱ قاشق غذاخوری
- کره: ۲ قاشق غذاخوری
- روغن زیتون یا مایع: ۱ قاشق غذاخوری
- پیاز: ۱ عدد (ریز خرد شده)
- سیر: ۲ حبه (ریز خرد شده)
- نمک، فلفل سیاه و آویشن: به میزان لازم
- آب لیموترش تازه: ۱ قاشق غذاخوری (اختیاری)
- جعفری خرد شده: برای تزئین
طرز تهیه:
-
مرغها را آماده کنید:
- سینههای مرغ را به ضخامت مناسب برش بزنید یا با چکش آشپزی کمی صاف کنید.
- روی مرغها نمک، فلفل و آویشن بپاشید.
- در تابهای، روغن زیتون و ۱ قاشق کره را گرم کنید و مرغها را از هر دو طرف سرخ کنید تا طلایی شوند. سپس کنار بگذارید.
- سینههای مرغ را به ضخامت مناسب برش بزنید یا با چکش آشپزی کمی صاف کنید.
-
قارچ را آماده کنید:
- در همان تابه، باقیمانده کره را اضافه کنید.
- قارچهای اسلایس شده را به تابه اضافه کرده و تفت دهید تا آب آنها کشیده شود.
-
سس کرمی را درست کنید:
- پیاز و سیر خرد شده را به قارچ اضافه کنید و چند دقیقه تفت دهید تا نرم شوند.
- آرد را به تابه اضافه کرده و کمی تفت دهید تا خامی آرد گرفته شود.
- شیر را کمکم اضافه کرده و همزمان هم بزنید تا گلوله نشود.
- سپس خامه را اضافه کرده و مواد را مخلوط کنید. سس را با نمک، فلفل و آب لیموترش طعمدار کنید.
-
مرغ و سس را ترکیب کنید:
- مرغهای سرخ شده را به تابه برگردانید و در سس بگذارید.
- درب تابه را بگذارید و اجازه دهید مرغها حدود ۱۰-۱۵ دقیقه در سس بپزند تا طعمها به هم بیایند.
-
تزئین و سرو:
- مرغها را در ظرف سرو قرار دهید و روی آنها از جعفری خرد شده بپاشید.
- این غذا را میتوانید با برنج، پاستا یا نان تازه سرو کنید.
نوش جان
اگر هنگام شستن ران مرغ یا سینه مرغ به بخشی سفید و لزج برخورد کردهاید، این معمولاً مربوط به یکی از موارد زیر است:
غشاء یا پوست نازک (غشای عضلانی): این لایه نازک و شفاف قسمتی از بافت محافظ عضلات است و به عضلات سینه و ران مرغ چسبیده است.
در حالت خام، ممکن است حالتی لزج داشته باشد و به راحتی هنگام شستشو جدا شود.
چربی زیرپوستی: در برخی قسمتهای مرغ، بهویژه زیر پوست ران یا سینه، لایههای نازک چربی وجود دارد که سفید و گاهی لزج به نظر میرسند.
بافتهای لنفاوی یا غدد لنفی: این غدد کوچک و گرد ممکن است به رنگ سفید یا زرد باشند و در نزدیکی عضلات ران یا قسمتهای داخلی سینه یافت شوند. این غدد لنفی بخشی از سیستم ایمنی مرغ هستند.
بافت متصلکننده (کلاژن): برخی از قسمتهای مرغ دارای بافت کلاژنی یا الیاف پیوندی هستند که سفید و حالت ژلاتینی دارند. آیا این قسمت قابل استفاده است؟ غشاء یا چربی: معمولاً در هنگام پخت مشکلی ایجاد نمیکند، اما اگر ترجیح میدهید، میتوانید آن را جدا کنید.
غدد لنفاوی: بهتر است این غدد کوچک را قبل از پخت جدا کنید، چون طعم آنها ممکن است ناخوشایند باشد.
بافتهای کلاژنی: این بافتها هنگام پخت به ژلاتین تبدیل میشوند و به طعم و قوام غذا کمک میکنند.