قلیه‌ماهی بندرعباسی یکی از اصیل‌ترین و پرطرفدارترین غذاهای جنوبی ایرانه که با طعمی ترش، تند و بسیار معطر دل خیلیا رو برده! این غذا در بندرعباس، بوشهر، خوزستان و قشم با کمی تفاوت درست میشه، ولی پایه‌ش یکیه: ماهی + سبزی معطر + تمرهندی + سیر و پیاز + ادویه جنوب.

---
مواد لازم برای قلیه‌ماهی بندرعباسی (۴ نفر):
ماهی بدون تیغ (مثل هامور، سنگسر، شوریده یا شیر): ۵۰۰ گرم
تمرهندی: ۱ بسته کوچک (۱/۲ لیوان خمیر رقیق‌شده)
پیاز: ۲ عدد
سیر: ۵–۶ حبه
سبزی: گشنیز تازه ۲۵۰ گرم + شنبلیله خشک یا تازه کمی (حدود ۲ قاشق غذاخوری)
رب گوجه‌فرنگی (دل‌خواه): ۱ قاشق غذاخوری
فلفل قرمز، زردچوبه، نمک، فلفل سیاه: به مقدار لازم
روغن: به مقدار لازم


---
طرز تهیه:
۱. آماده‌سازی ماهی:
ماهی رو به قطعات متوسط خرد کن، با زردچوبه و کمی نمک مزه‌دار کن. می‌تونی کمی هم سرخش کنی یا فقط خام استفاده کنی (بستگی به سلیقه داره).

۲. پیاز و سیر:
پیاز رو نگینی کن و خوب سرخ کن تا طلایی شه.
سیر له‌شده رو اضافه کن و کمی تفت بده تا عطرش بلند شه.

۳. سبزی:
گشنیز و شنبلیله رو ریز خرد کن. جداگانه با کمی روغن تفت بده تا سبز تیره و معطر بشه. بعد به مخلوط پیاز و سیر اضافه کن.

۴. تمرهندی:
تمرهندی رو تو ۱ لیوان آب گرم خیس کن، صافش کن و آبش رو اضافه کن. اگه دوست داشتی رب هم بریز تا رنگ و غلظت بیشتری بگیره.

۵. پخت خورش:
مخلوط سبزی و تمرهندی رو با ادویه‌ها بذار روی حرارت تا خوب جا بیفته (حدود ۲۰ دقیقه).
بعد تکه‌های ماهی رو با احتیاط اضافه کن.
حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بذار با حرارت ملایم بجوشه تا ماهی مغزپخت شه و خورش لعاب‌دار بشه.


---
نکات طلایی:
شنبلیله زیاد نریز چون تلخ می‌کنه.
قلیه باید تند و ترش باشه، اگه دوست نداری تندش کنی، فلفل قرمز رو کم کن.
بهترین سبزی برای قلیه، گشنیز فراوان و کمی شنبلیله‌ست.
بعضیا یه قاشق ادویه مخصوص قلیه یا کاری اضافه می‌کنن برای طعم جنوبی‌تر.


---
قلیه‌ماهی با برنج ساده یا زعفرونی + ترشی بندری و سبزی خوردن، یه تجربه ناب جنوبی می‌سازه.

دریای شمال ایران (دریای خزر) به دلایل مختلفی ماهی شیر ندارد. مهم‌ترین دلایل عبارت‌اند از:
1. زیستگاه و شرایط آب: ماهی شیر (Scomberomorus commerson) یک گونه دریایی است که در آب‌های گرمسیری و نیمه‌گرمسیری زیست می‌کند. این ماهی معمولاً در آب‌های شور و نسبتاً گرم خلیج فارس و دریای عمان یافت می‌شود، در حالی که دریای خزر یک دریاچهٔ بسته با آب نسبتاً شیرین و دمای متفاوت است.

2. شوری آب: شوری آب دریای خزر بسیار کمتر از آب‌های آزاد مانند خلیج فارس و اقیانوس‌هاست. این موضوع باعث می‌شود بسیاری از گونه‌های دریایی که در آب‌های شور زندگی می‌کنند، قادر به زیست در دریای خزر نباشند.

3. نوع گونه‌های بومی: دریای خزر دارای اکوسیستم خاص خود است و گونه‌های متفاوتی مانند ماهی سفید، فیل‌ماهی (تولیدکننده خاویار)، کپور، سوف و کیلکا در آن زیست می‌کنند. ماهی شیر به این زیست‌بوم تعلق ندارد.

4. عدم ارتباط با اقیانوس‌ها: دریای خزر یک دریاچهٔ بسته است و به اقیانوس‌های آزاد راه ندارد. در نتیجه، مهاجرت گونه‌هایی مانند ماهی شیر به این دریا ممکن نیست، مگر با دخالت انسانی که تاکنون انجام نشده است.


به همین دلیل، ماهی شیر تنها در آب‌های جنوب ایران مانند خلیج فارس و دریای عمان یافت می‌شود.

ماهی سالمون یکی از غنی‌ترین منابع طبیعی امگا-۳ است. اسیدهای چرب امگا-۳ موجود در سالمون شامل دو نوع اصلی هستند:
1. ایکوزاپنتانوئیک اسید (EPA): این نوع از امگا-۳ می‌تواند به کاهش التهاب در بدن کمک کند و اثرات مفیدی بر سلامت قلب و عروق داشته باشد.

2. دوکوزاهگزانوئیک اسید (DHA): این نوع از امگا-۳ نقش مهمی در سلامت مغز، سیستم عصبی و بینایی ایفا می‌کند.


این اسیدهای چرب به کاهش خطر بیماری‌های قلبی، کاهش سطح کلسترول بد (LDL)، بهبود عملکرد مغز و حتی تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند. سالمون وحشی معمولاً دارای محتوای امگا-۳ بیشتری نسبت به سالمون پرورشی است، اما هر دو نوع این ماهی منبع خوبی از این اسیدهای چرب مفید هستند.